ที่มา : https://web.facebook.com/jiradejwong…
ผู้เขียน : ภูมิ จิระเดชวงศ์
เผยแพร่ : วันเสาร์ที่ ๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๕

รายละเอียด

กว่าจะมาถึงที่ตั้งเมืองพัทลุงในปัจจุบัน พัทลุงนั้นมี ๑๒ ที่ตั้งเมือง และมีรายชื่อเจ้าเมืองที่บันทึกไว้ให้ได้ศึกษากัน
เมื่อต้องเตรียมข้อมูลให้ผู้นำเมืองพัทลุงในการจัดเตรียมงานบุญครั้งสำคัญ ดังนั้นผู้เขียนคิดว่าควรเริ่มจากที่ตั้งเมืองและรายชื่อเจ้าเมืองเป็นจุดเริ่มต้น ทุกสิ่งทุกอย่างต้องมีข้อมูลจริงและต้องใช้ศาสตร์แห่งความรู้จริง ๆ ในการดำเนินการ

๑๒ ที่ตั้งเมืองพัทลุงแบ่งตามยุคสมัย ตั้งแต่ก่อตั้ง จนถึงปัจจุบัน มีดังนี้
– ยุคตั้งเมืองที่สทิงพระ
– ยุคตั้งเมืองที่เวียงบางแก้ว
– ยุคตั้งเมืองที่คูหาสวรรค์
– ยุคตั้งเมืองที่ควนพระรถ ( แหล่งโบราณคดีควนพระรถ )
– ยุคตั้งเมืองที่เขาเมือง ไชยบุรี
– ยุคตั้งเมืองที่ท่าประจะ ( ปัจจุบันอยู่ในเขต อ. ชะอวด จ.นครศรี ฯ )
– ยุคตั้งเมืองที่บ้านพญาขันธ์
– ยุคตั้งเมืองที่บ้านม่วง
– ยุคตั้งเมืองที่โคกลุง
– ยุคตั้งเมืองที่สวนดอกไม้ ( บ้านสวน )
– ยุคตั้งเมืองที่ปากคลองลำปำ ( วังเก่า / วังใหม่ )
– ยุคตั้งเมืองที่เชิงเขาคูหาสวรรค์

รายชื่อเจ้าเมืองพัทลุง
( รวบรวมจากพงศาวดารเมือง ตำนานพระบรมธาตุนครศรีธรรมราช และ ตำนานอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง )

ยุคศรีวิชัย
๑. เจ้าพญาสายฟ้าฟาด ( พระมหากษัตริย์แห่งลุ่มน้ำทะเลสาบ ตามตำนานโนรา )
๒. พระยากุมาร และ พระนางเลือดขาว
๓. เจ้าฟ้าคอลาย

ยุคกรุงศรีอยุธยา ( บ้านเมืองที่สทิงพระ )
๔. ราชาภัทธยา ( จากตำนานพระบรมธาตุเมืองนครศรีธรรมราช )
๕. ออกหลวงเยาวราช
๖. พระยาธรรมรังคัล
๗. ออกเมืองภักดีกรเทพ
๘. ออกขุนเทพตำรวจ
๙. ออกเมืองราชแสน
๑๐. ออกพระสุรัสราชา
๑๑. ออกเมืองคำ

ยุคสุญญากาศ ( เวียงบางแก้วแตก จึงเกิดบ้านเมืองชั่วคราวที่ควนพระรถ และในพื้นที่ละแวก ต.ควนมะพร้าว ในยุคนี้ไม่มีเจ้าเมืองที่ชัดเจน มีแต่ผู้รักษาการ หรือ ผู้รั้งเมือง )
๑๒. ขุนเสนาปลัดเมือง

ยุคนครรัฐสงขลา ( บ้านเมืองที่เขาเมืองชัยบุรี )
๑๓. ดาโต๊ะเฟริชี ( น้องชายของสุลต่านสุไลมาน )

ยุคกรุงศรีอยุธยา ( บ้านเมืองที่เขาเมืองชัยบุรี )
๑๔. ดาโต๊ะเฟริชี ( น้องชายของสุลต่านสุไลมาน )
๑๕. ขุนหลวงศรีสาคร
๑๖. พระยาจักรี ( ฮูเซ็น เชื้อสาย สุลต่านสุไลมาน )
๑๗. ออกหลวงเพชรกำแหง
๑๘. ออกหลวงไชยราชาราชสงคราม
๑๙. พระยาแก้วโกรพพิไชยเชษฐ์วิเศษราชกิจพิพิธภักดี
๒๐. พระยาราชวังสัน ( ตะตา เชื้อสายสุลต่านสุไลมาน )
๒๑. พระภักดีเสนา ( เชื้อสายสุลต่านสุไลมาน )

ยุค ๖ ชุมนุม ( บ้านเมืองที่ท่าเสม็ด อ.ชะอวด )
๒๒. หลานชายของพระเจ้านคร ( พระปลัดหนู )

ยุค ๖ ชุมนุม ( บ้านเมืองที่ บ้านพญาขันธ์ )
๒๓. พระยาพิมลอัย ( ขันธ์ )

ยุคกรุงธนบุรี ( บ้านเมืองที่ บ้านม่วง ต.พญาขันธ์ )
๒๔. นายจันทร์มหาดเล็ก

ยุคกรุงธนบุรี – ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ( บ้านเมืองที่บ้านโคกลุง )
๒๕. พระยาแก้วโกรพพิไชยฯ ( ขุน คางเหล็ก ต้นสกุล ณ พัทลุง )

ยุคกรุงกรุงรัตนโกสินทร์ ( บ้านเมืองที่บ้านศาลาโต๊ะหวัก )
๒๖. ออกพระศรีไกรลาศ

ยุคกรุงกรุงรัตนโกสินทร์ ( บ้านเมืองที่วังบ้านสวนดอกไม้ )
๒๗. พระยาพัทลุง ( ทองขาว สายสกุล ณ พัทลุง )

ยุคกรุงกรุงรัตนโกสินทร์ ( บ้านเมืองที่วังเก่า ลำปำ )
๒๘. พระยาพัทลุง ( เผือก น้องชาย พระยาพัทลุง ( ขุน ) )
๒๙. พระยาเสน่หามนตรี ( น้อยใหญ่ สายสกุล ณ นคร )
๓๐. พระยาอภัยบริรักษ์จักรวิชิตพิพิธภักดีพิริยพาหะ ( จุ้ย สายสกุล จันทร
โรจน์วงศ์ )
๓๑. พระยาอภัยบริรักษ์ ฯ ( ทับ สายสกุล ณ พัทลุง )

ยุคกรุงกรุงรัตนโกสินทร์ ( บ้านเมืองที่วังใหม่ ลำปำ )
๓๒. พระยาอภัยบริรักษ์ ฯ ( น้อย สายสกุล จันทรโรจน์วงศ์ )
๓๓. พระยาอภัยบริรักษ์ ฯ ( เนตร สายสกุล จันทรโรจน์วงศ์ )