ผู้เขียน : ภูมิ จิระเดชวงศ์
เผยแพร่ : วันอังคารที่ ๑๖ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๔
รายละเอียด
#เจดีย์พระปัญญา สถูปแห่งพระสารีบุตร ที่ วัดพระบรมธาตุ จ.นครศรีธรรมราช
โดย…ภูมิ จิระเดชวงศ์
หากทุกท่านรู้จักวัดพระบรมธาตุเมืองนครศรีธรรมราช ท่านอาจรู้จัก เจดีย์พระบรมธาตุ วิหารพระม้า วิหารสามจอม พระวิหารหลวง แต่จะมีสักกี่คนกัน ที่จะรู้จัก “ เจดีย์พระปัญญา ” หรือ “ วิหารพระปัญญา ” อันเป็นเจดีย์ใหญ่องค์หนึ่งในหมู่เจดีย์รายในฝั่งตะวันตก
ประวัติของพระเจดีย์ปัญญา สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างพร้อมกันกับพระบรมธาตุ แต่อาจได้รับการซ่อมแซม ดัดแปลงในยุคสมัยอยุธยา จนเป็นอย่างที่เห็นในปัจจุบัน แต่เดิม พระเจดีย์องค์นี้ เป็นที่ประดิษฐานของ “ พระปัญญา ” อันเป็นฉายา เอกะทัตคะของ “ พระสารีบุตรเถระ ” อัครสาวกเบื้องขวา ธรรมเสนาบดีผู้เลิศด้วยปัญญา ซึ่งแต่เดิม ภายในพระเจดีย์องค์นี้ มีรูปปั้นของพระสารีบุตรเถระ และเป็นเจดีย์ที่อุทิศให้แก่พระสารีบุตร กาลต่อมาเมื่อมีการซ่อมแซม มีการดัดแปลงรูปปั้นพระสารีบุตรเป็นพระพุทธรูปแทน และได้มีการซ่อนสมบัติไว้บนเพดานทางเข้า และเป็นที่มาของลายแทง และการเดินถอยหลังออกมา เพื่อมิให้เห็นช่องซ่อนสมบัติที่อยู่ด้านบน
สำหรับอิทธิคุณที่เชื่อถือกันสืบมาของพระปัญญาภายในเจดีย์ ชาวนคร ฯ ยุคโบราณจักนิยมพาลูกจูงหลานที่เล่าเรียนในระดับต่าง ๆ นำเอาดอกไม้ธูปเทียนมาสักการะ เป็นอามิสบูชาแก่พระปัญญา เพื่อให้ผลานิสงส์ผลบุญ ทำให้เกิดความเลิศด้านสติปัญญาเฉียบแหลมเหมือนพระสารีบุตรมหาเถระ ทุกวันมักจะมีผู้ที่รู้อิทธิคุณของพระปัญญา แวะเวียนมาสักการะอยู่เสมอ และเจดีย์พระปัญญา หากขบคิดกันเล่น ๆ ว่าเป็นเจดีย์ของพระอัครสาวกของพระพุทธเจ้า อันพระบรมธาตุนั้นแทนพระพุทธองค์ผู้ทรงแจ้งโลกแล้ว จะเป็นไปได้ไหมว่า ? เจดีย์หลังวิหารสามจอม เจดีย์สี่กา และเจดีย์ใหญ่ในทิศหรดี แต่เดิม อาจเป็นเจดีย์ที่แทนพระอัครสาวกทั้ง ๔ ( พระสารีบุตร , พระโมคคัลลาน์ , พระมหากัสสปะ , พระอานนท์ ) ก็เป็นได้ นี่เป็นปริศนาที่ต้องขบคิดกันต่อไป อาจพอเป็นไปได้ ที่เจดีย์ใหญ่ประจำมุมทั้งสี่ของพระบรมธาตุในหมู่เจดีย์ราย อาจเป็นเจดีย์ของพระอัครสาวก