ที่มา : https://web.facebook.com/Thammasok…
ผู้เขียน : ภูมิ จิระเดชวงศ์
เผยแพร่ : วันพฤหัสบดีที่ ๑๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๔
รายละเอียด
วังเจ้าเมืองนครศรีธรรมราชในอดีตตั้งอยู่ที่ตรงไหนในนคร ฯ
วังเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของ ศาลากลาง ศาลจังหวัด ฯลฯ เรื่องราวคุณูปการเพื่อแผ่นดิน โดย ภูมิ จิระเดชวงศ์
หลังจากการปฎิรูปประเทศ ในยุคกลางของกรุงรัตนโกสินทร์ ได้เกิดความเปลี่ยนแปลงขึ้นมากมาย อำนาจของหัวเมืองถูกลดบทบาทลง เริ่มใช้การปกครองแบบรวมศูนย์เข้าสู่เมืองหลวงแทน ซึ่งการปฎิรูปในครั้งนี้ ได้ส่งผลกระทบต่อ “ เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี ” ( หนูพร้อม ณ นคร ) เจ้าเมืองนครศรีธรรมราชคนสุดท้าย เป็นอย่างมาก จนกระทั่งเมื่อท่านได้เกษียณแล้ว ก็ได้อุทิศที่ดินทั้งหมด ที่เป็นบริเวณจวนเข้าเมือง ตั้งแต่วัดสวนป่านในปัจจุบัน ไปจนถึงพื้นที่หน้าตลาดท่าม้า เป็นส่วนสาธารณะดังต่อไปนี้
– ในบริเวณจวนเจ้าเมือง หอพระพุทธสิหิงค์ เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี ( พร้อม ณ นคร ) ได้ยกที่ ให้ทางเทศาภิบาลมณฑลนครศรีธรรมราช ตั้งศาลากลางจังหวัด และ ศาลจังหวัด เพื่อใช้เป็นศูนย์กลางทางการปกครองสืบต่อไปในอนาคต
– ยกสวนดอกไม้ทางด้านทิศเหนือของจวนเจ้าเมือง ( ปัจจุบันคือบริเวณตั้งแต่ถนนนางงาม ไปจนถึงถนนสุธรรมมนตรี ) ให้เป็นที่พักอาศัยของเหล่าข้าราชการ โดยพื้นที่แปลงถัดไป สงวนไว้เฉพาะ บ้านที่ทำการตระกูล ณ นคร ในปัจจุบัน
– ตัดถนนระหว่างจวนเจ้าเมือง กับสวนดอกไม้ทางเหนือ เป็น “ ถนนนางงาม ” และ ระหว่างจวนเจ้าเมือง กับโรงเลี้ยงช้างทางใต้ เป็น “ ถนนโรงช้าง ” เพื่อเชื่อมต่อระหว่างถนนราชดำเนิน ด้านหน้าของจวนเจ้าเมืองเดิม และ ถนนศรีธรรมราชด้านหลังจวนเจ้าเมืองเข้าด้วยกัน เพื่อให้สะดวกแก่การสัญจร
– ที่เป็นโรงเลี้ยงช้างทางตอนใต้ของจวนเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช หรือ บริเวณในวัดสวนป่านในปัจจุบัน ที่ใช้สำหรับล่ามช้าง ได้กลายเป็นที่รกร้างไปหลายปีหลังจากที่ได้ยกเลิกระบบการปกครองด้วยเจ้าเมือง ท่านเจ้าคุณพระรัตนธัชมุนี ( ม่วง รตนทฺธโธ ) ได้ขอสถานที่ตรงสวนป่านและโรงเลี้ยงช้างเจ้าเมืองนครแต่เดิม สร้างวัดในธรรมยุตินิกายขึ้นมา เพื่อเป็นที่ปฎิบัติศาสนกิจของชาวพุทธ ทางเทศาภิบาลในขณะนั้นก็ได้อนุมัติให้กับ ท่านเจ้าคุณพระรัตนธัชมุนี ( ม่วง รตนทฺธโธ ) สร้าง วัดสวนป่าน ขึ้นมา โดยมี เจ้าจอมสว่าง ณ นคร เป็นผู้ร่วมสนับสนุนทุนทรัพย์ในการสร้าง
จะเห็นได้ว่า คุณูปการของเจ้าเมืองนครศรีธรรมราชคนสุดท้าย ในวาระสุดท้ายของชีวิต ก็ยังคงบำเพ็ญประโยชน์ให้แก่ชาวเมืองนครศรีธรรมราช ถึงแม้ว่าจะไม่ได้มีอำนาจเท่ากับช่วงก่อนการปฏิรูปประเทศแล้วก็ตาม แต่การเสียสละของท่านเพื่อให้บ้านเมืองมีสถานที่ทางราชการเพื่อใช้ในงานบริหารเพื่อบ้านเมืองนั้น จึงเป็นแบบอย่างให้ชนรุ่นหลังได้เห็นถึงการเสียสละในสิ่งที่มีเพื่อให้บ้านเมืองได้มีความเจริญก้าวหน้า ดังนั้นเราอย่าได้หลงลืมผู้ที่ทำประโยชน์แก่บ้านเมือง ไม่ว่าจะเป็นท่านใดหรือในด้านใด ๆ ก็ตาม